Giá dầu âm – Sự kiện chưa từng có trong lịch sử loài người

Giá dầu âm vào đêm 20/4/2020 có lẽ là sự kiện sẽ được ghi vào sử sách ngành dầu khí và thị trường tài chính thế giới. Khi lần đầu tiên giá dầu bị âm 40 USD trên 1 thùng dầu (giá dầu = -40 < 0). Đây là một sự kiện chưa từng có tiền lệ trên thị trường dầu mỏ từ khi nó được niêm yết trên sàn chứng khoán.

Khoan đã! Tôi có một thắc mắc là tại sao giá một loại hàng hóa có thể âm được? Cùng lắm là về 0 thôi chứ? Nguyên nhân gì dẫn đến sự kiện này?

Ok, hôm nay webtuhoc sẽ giúp bạn giải đáp tất cả những thắc mắc này một cách chi tiết và dễ hiểu nhất. Đầu tiên chúng ta cần phải hiểu khái niệm giá dầu âm nghĩa là gì

Xem thêm

• Fed là gì mà chỉ cần búng tay đủ làm thị trường tài chính bay màu
• Khủng hoảng kinh tế 2008. Những sự thật bị giấu kín

1. Giá dầu âm là gì? (Negative Oil Prices)

Nói một cách dễ hiểu Giá dầu âm 40 USD/ thùng dầu, có nghĩa là cứ mua một thùng dầu thô, thì người bán tặng thêm cho bạn 40$. Nghe buồn cười phải không, nhưng đó là sự thật đã diễn ra đối với giá dầu thô ngọt nhẹ WTI (West Texas Middle) vào đêm 20/4/2020

2. Tại sao giá dầu có thể giảm xuống mức âm được như vậy?

Điều đầu tiên bạn cần phải hiểu là giá dầu âm này là giá của hợp đồng dầu thô tương lai (Crude oil futures), chứ không phải giá dầu ở ngoài đời thực (giá dầu giao ngay).

Giá dầu ngoài đời thực dù đúng là ở thời điểm hiện tại có rẻ hơn nước suối thật, nhưng cùng lắm là xuống tới 0 đồng thôi là dừng chứ không thể âm như giá dầu tương lai. Vậy giá dầu hợp đồng tương lai là như thế nào?

Giá dầu hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai nói một cách dễ hiểu là như này…

Dạo này bạn thấy giá dầu rẻ quá, bạn quyết định chạy ra mua 5 thùng dầu về trữ. Nhưng người bán hiện tại cháy hàng, không có 5 thùng dầu để giao cho bạn tại thời điểm hiện tại.

Nhưng bạn vẫn muốn mua. Thế là bạn và người bán ký một hợp đồng ghi nhớ rằng:

Vào ngày 1/4 tôi có mua của ông Tèo 5 thùng dầu với giá 20$/thùng, vào tháng 6 ông Tèo có hàng sẽ giao cho tôi 5 thùng dầu đó đúng theo giá trong hợp đồng.

Điều này có nghĩa là vào tháng 6 dù giá dầu có tăng hay giảm thì ông Tèo vẫn sẽ giao cho bạn đúng như giá đó. Dầu tăng thì bạn lời, giá dầu giảm thì bạn lỗ. Đó chính là hợp đồng dầu tương lai.

Cụ thể ở đây là hợp đồng tương lai của dầu WTI được giao dịch tại sàn NYMEX (Sàn giao dịch hàng hóa New York) nơi các thương nhân mua và bán hợp đồng tương lai của tất cả các thể loại hàng hóa trên đời từ Bông Gòn, Ngô, Đậu nành cho đến Thịt lợn.

Nguyên nhân 1 – Chiến tranh giá dầu Nga – Ả Rập Xê Út

Lúc nãy mình có nói giá dầu giảm không phanh suốt từ đầu năm đến giờ, không một lần đạp phanh. Thì nguyên nhân chính là cuộc chiến giá dầu giữa 2 ông lớn xuất khẩu dầu mỏ trên thế giới là Nga và Các nước Ả Rập Xê Út (OPEC)

Hai ông lớn này đánh nhau bằng cách ra sức sản xuất thật nhiều dầu, và hạ giá dầu xuống mức thấp nhất có thể. Tao lỗ mày cũng lỗ, để xem ai lì hơn ai.

Lại một điều nữa. Sản xuất dầu ra thì phải có chỗ lưu trữ đúng không? nhưng cuộc chiến khiến 2 ông lớn tranh nhau sản xuất dầu điên cuồng trong mấy tháng qua.

Khiến thế giới không còn chỗ nào để trữ dầu nữa. Muốn trữ phải thuê kho bãi, tàu bè vận chuyển các kiểu con đà điểu. Đây cũng là lúc thế giới bội thực vì dầu, vì họ sản xuất nhiều quá, mà xài thì không có hết.

Nguyên nhân 2 – Đại dịch Covid 19.

Và trong khi cuộc chiến đó vẫn diễn ra. Thì con virus Sars covid 2 từ đâu rơi xuống hoành hành khắp toàn cầu. Khiến Chính Phủ các nước phải tiến hành phong tỏa (lockdown) đất nước vô thời hạn.

Mọi công việc buôn bán làm ăn, sản xuất trên thế giới bị dừng lại đột ngột. Máy bay, tàu lửa tàu hỏa, xe tải, máy móc thiết bị tạm thời đắp chiếu không biết khi nào có thể hoạt động lại.

=> Nhu cầu sử dụng xăng dầu giảm đột biến

Nguyên nhân 3 – Trader đầu cơ bắt đáy giá dầu

Theo như câu chuyện ‘Hợp đồng dầu tương lai’ thì vào một ngày nào đó trong tháng 6 bạn sẽ nhận dầu thật. Nhưng đa phần trong chúng ta trong vai trò là người trader, chủ yếu giao dịch chỉ số giá dầu để kiếm lợi nhuận chênh lệch, chứ không hề có ý định nhận dầu thật.

Theo lẽ thông thường, chỉ cần đến tháng 6 bạn bán được hợp đồng này cho ai đó. Thì bạn sẽ không phải nhận dầu thật. Và người mua lại hợp đồng đó của bạn cũng sẽ reset lại thời gian nhận dầu thực trong một ngày tương lai.

Đó là cái cách mà thị trường hợp đồng tương lại hoạt động. Tất cả chỉ muốn kiếm lợi nhuận chênh lệch, chứ chả ai muốn nhận hàng thật như Bông Gòn, Đường, nước mắm, Thịt heo cả phải không nào.

Vậy cái sự kiện giá dầu âm của ngày 20/4 là ngày giao hàng của Hợp đồng Tháng 5. Vào Tháng 5 giá dầu đã rất rất rẻ rồi. Ông trader nào cũng bay vào bắt đáy hết, nghĩ là giá không xuống hơn được nữa.

Nhưng rồi một tháng trôi quá, chờ mãi giá dầu WTI cứ thế cắm đầu dúi dụi. Ngày đáo hạn cũng đến rồi, không lẽ lại xếp hàng nhận dầu =)))). Dẫn đến là mấy ông trader hủy bỏ hợp đồng hàng loạt chấp nhận lỗ để khỏi phải nhận dầu.

3. Tại sao dầu WTI kỳ hạn tháng 5 bị âm ở nhưng giá kỳ hạn tháng 6 vẫn ở mức 20,43 USD / thùng ?

Thị trường đang hy vọng giá dầu sẽ hồi phục vào tháng 6. Khi mà các lệnh lockdown trên toàn cầu có khả năng sẽ được nới lỏng hoặc dỡ bỏ.

Thứ 2 là Mỹ vừa tuyên bố sẽ xây dựng và nới rộng thêm các kho dự trữ chiến lược dầu. Khi giá dầu đang có giá thấp như thế này, là thời cơ để tích trữ dầu quốc gia, đồng thời cũng là cách mà Chính Phủ Mỹ giải cứu các công ty dầu mỏ của mình.

4. Tại sao các trader không trữ dầu từ giờ, để chờ kinh tế hồi phục rồi bán.

Đó chính xác là những gì mà các nhà đầu tư đang làm ở thời điểm bây giờ và đã làm trong quá khứ.

Năm 1990, trước khi Iraq xâm lược Kuwait, một nhà đầu tư đã mua một khối lượng lớn dầu với giá thị trường tại thời điểm đó, rồi đem trữ hết trên các con tàu chở dầu ngoài biển. Sau đó khi Irag đã chiếm được Kuwait, giá dầu thế giới tăng vọt. Thương vụ đã giúp người này thu về một khoản lợi nhuận khổng lồ.

Còn tại thời điểm bây giờ. Số lượng hợp đồng của nhà vận chuyển dầu thô lớn bậc nhất thế giới VLCC đã có một sự tăng đột biến, giá cho thuê tàu, kho bãi chứa dầu cũng tăng hơn 2 lần từ mức 30.500 USD/ngày lên đến 72.500 USD/ngày.

Chứng tỏ một điều thế giới đang rất quan tâm đến giá dầu ở thời điểm hiện tại, họ đang cố gắng mua dầu để tích trữ

Những cũng không loại trừ khả năng rủi ro khi bắt đáy. Vì việc lưu trữ dầu trên các con tàu sẽ luôn bị giới hạn, tới một mức nào đó, số tàu sẽ không còn đủ để lưu trữ nữa.

Còn các kho lưu trữ trên đất liền cũng đang trong tình trạng kẹt cứng. Nếu xây mới cũng sẽ tốn rất nhiều thời gian, đặc biệt là trong thời kỳ dịch bệnh như này, chẳng công nhân hay người lao động nào sẵn sàng đi xây dựng cả.

Do đó có khả năng dầu sẽ có đợt giảm không phanh thứ hai.

5. Kết luận về giá dầu âm

Vậy là chúng ta đã đi qua những phân tích chi tiết về nguyên nhân giá dầu âm. Giờ chúng ta cùng tóm tắt lại một số ý chính của bài nhé